Poradnik ten powstał z myślą o wszystkich osobach, które zdecydowały się na kupno agamy brodatej z mojej hodowli i ma pomóc odpowiednio opiekować się nią w pierwszych dniach w nowym miejscu. Może być on także przydatny dla wszystkich świeżo upieczonych posiadaczy innych jaszczurek, ponieważ proces aklimatyzacji dla większości gatunków gadów przebiega podobnie.
Bardzo często nie mając doświadczenia z agamami brodatymi możemy mylnie interpretować zachowania gada w pierwszych tygodniach pobytu w nowym miejscu, a nadmierna opiekuńczość może wręcz prowadzić do skutków odwrotnych niż zamierzone.
Ten krótki tekst będzie miał na celu pomóc Tobie w poprawnym wprowadzeniu agamy w nowe środowisko, a przede wszystkim uspokoić Cię, że pewne początkowe zachowania agam są normalne i nie jest to powód do zmartwienia, ponieważ jest to tzw. okres aklimatyzacji. Podzieliłem go na kilka sekcji – począwszy od transportu agamy do domu po jej pobyt w nowym terrarium
Transport agamy do domu
Jeśli wiemy, że po zakupie agamy przed nami będzie długa droga samochodem, warto zapewnić odpowiednią temperaturę w środku pojazdu.
Kupując ją w porze wiosenno-letniej raczej nie musimy się martwić o zbyt niską temperaturę.
Jeżeli transport będzie odbywał się w porze jesienno-zimowej, warto zadbać o dodatkowe źródło ogrzewania wkładając np. do kartonu termofor z ciepłą wodą lub heatpack. Należy przy tym pamiętać, żeby nie wkładać ich do tego samego pudełka, w którym znajduje się agama brodata, lecz umieścić np. pod lub obok pojemnika, w którym znajduje się jaszczurka.
Oprócz tego wystarczy zapewnić agamie spokój, ciemne miejsce i nie zerkać co chwilę do pudełka, w którym się znajduje, ponieważ będzie to narażało ją na niepotrzebny stres.
Wpuszczenie agamy do terrarium
Jeśli wcześniej w terrarium mieszkała już inna jaszczurka lub odkupiliśmy je od innego właściciela, przed umieszczeniem agamy brodatej konieczna będzie dezynfekcja zbiornika. Ma to na celu eliminację wszystkich drobnoustrojów, pasożytów i patogenów, które mogły pozostać po poprzednim mieszkańcu. Dezynfekcję można przeprowadzić przy użyciu Virkonu S (preparat do dezynfekcji), myjki parowej lub roztworu wody z octem (w proporcjach 2:1). Po dezynfekcji należy dać kilka dni, tak by preparaty odparowały – możemy uznać, że po ustąpieniu zapachów, terrarium nadaje się do użytku.
W przypadku, kiedy samodzielnie budowaliśmy terrarium dla agamy również po jego ukończeniu należy dać kilka dni na przeschnięcie i odparowanie wszystkich zapachów. Podobnie jak w przypadku dezynfekcji – po ustąpieniu zapachów agama brodata może być wpuszczona do terrarium. Wcześniejsze wpuszczenie może doprowadzić do jej zatrucia związkami chemicznymi pochodzącymi np. z zaprawy albo silikonu.
Kilka godzin przed wpuszczeniem agamy warto zapalić lampę grzewczą i UVB, tak by wewnątrz zbiornika panowały odpowiednie ciepłe warunki.
UWAGA – jeśli agama po dowiezieniu do domu jest wyziębiona, nie wkładamy jej od razu do nagrzanego terrarium, ponieważ może ona doznać szoku termicznego. W takiej sytuacji pozostawiamy zwierzę w temperaturze pokojowej przez kilkadziesiąt minut i dopiero kiedy nieco się ogrzeje możemy ją umieścić w terrarium.
Podłoże w terrarium dla małej agamy
Jako podłoże dla młodych agam najlepiej nadają się ręczniki papierowe. Młode agamy nie są zwykle zbyt zręczne w polowaniu i może zdarzyć się, że chcąc złapać uciekającego owada, chwyci kawałek podłoża, który może później się ciężko trawić i doprowadzić do zaczopowania.
Najlepiej w pierwszym okresie życia korzystać z ręczników papierowych i zamienić je na inne podłoże dopiero wtedy, kiedy agama podrośnie i jej celność się poprawi.
Pierwsze dni w nowym terrarium
Musimy mieć świadomość, że zmiana środowiska jest stresującą sytuacją dla agamy brodatej. Nie zna ona otoczenia, w którym nagle się znalazła, więc zanim zaufa, że jest bezpieczna, będzie potrzebowała od kilku dni do nawet kilku tygodni, żeby się zaaklimatyzować.
Może zdarzyć się, że agama będzie odmawiała przyjmowania pokarmu, zwłaszcza, kiedy będziemy chcieli ją karmić z ręki lub pęsety.
Innymi zachowaniami podczas aklimatyzacji może być leżenie w chłodniejszych miejscach, przybranie ciemniejszych kolorów i brak żywotności, której byśmy się spodziewali.
Nie panikujmy – to zupełnie normalna sytuacja, która minie.
Agama przez pierwszych kilka tygodni będzie obserwować otoczenie, w którym się znalazła i dopiero kiedy odzyska poczucie bezpieczeństwa wróci do swoich codziennych nawyków. Musimy jej dać po prostu czas na poznanie terytorium i oswojenie się z sytuacją.
Czego należy unikać w pierwszych kilku dniach?
- nadmiernego wyjmowania jaszczurki z terrarium,
- zmuszania agamy brodatej do jedzenia, np. karmiąc z pęsety,
- niepokojenia zwierzęcia poprzez ciągłe obserwowanie.
Jak możemy pomóc agamie w aklimatyzacji?
- wskazać jej wyspę ciepła – jeśli mamy duże terrarium połapanie się w całej infrastrukturze może zająć agamie sporo czasu, więc warto ją ustawić pod lampami, żeby wiedziała, gdzie jest miejsce do grzania,
- nasypać kilka owadów karmowych do miski, tzw. nerki i sprawdzać co jakiś czas, czy znikają – zestresowana agama nie zawsze będzie chciała jeść przy nas, więc warto zostawić ją sam na sam z owadami. Miska powinna być na tyle niska, by agama mogła dostrzec karmówkę, najlepiej ok. 2 cm wysokości. Może zdarzyć się, że agama w ogóle nie będzie jeść przez pierwszy tydzień – to również nie jest powód do niepokoju,
- ustawiając miseczkę z wodą – na tyle dużą, by agama mogła do niej wejść, ale na tyle niską, żeby nie mogła się w niej utopić. By sprawdzić, czy agama nie jest odwodniona można chwycić skórę na jej plecach – jeśli skóra się zmarszczy i nie wróci do poprzedniego stanu, może to świadczyć o niedoborze wody. W takiej sytuacji najlepiej wstawić ją do miseczki z wodą – w ten sposób jaszczurka również się nawodni i nie ma konieczności aplikowania wody pipetą,
- zasłaniając terrarium narzutą, tak by do agamy nie docierały bodźce spoza zbiornika.
Badanie kału na obecność pasożytów
Okres aklimatyzacji może potrwać nawet do 2-3 tygodni. Jeśli po tym czasie jaszczurka w dalszym ciągu wykazuje objawy aklimatyzacji i traci wagę, należy przebadać kał na obecność pasożytów.
Stresująca sytuacja (a taką jest transport i wprowadzenie do nowego terrarium) osłabia organizm agamy i może sprawić, że ujawnią się niewidoczne wcześniej pasożyty, takie jak np. kokcydia albo nicienie. Warto wtedy udać się do weterynarza, który pomoże nam w zdiagnozowaniu problemu.
Jeśli agama zaaklimatyzowała się, je pokarm i widzimy, że wszystkie objawy stresu minęły, warto również zabrać kał jaszczurki do badania, by mieć pewność, że ewentualne pasożyty nie namnażają się. Nawet jeśli w danym momencie nie będą szkodzić, za jakiś czas mogą stanowić ogromny problem.
Na szczęście samego zwierzaka nie musimy zabierać do weterynarza, wystarczy pobrać świeżą próbkę kału i zanieść ją do analizy. Koszt takiego badania to 30-50 złotych.