Utrzymanie czystości w terrarium to jeden z ważniejszych elementów wpływających na zdrowie jaszczurki. Regularne sprzątanie i dezynfekowanie zapobiega rozwojowi drobnoustrojów, które mogą przenieść się na gada i powodować poważne powikłania. Jak często należy sprzątać terrarium? Kiedy powinniśmy wykonywać dezynfekcję i jakie są sposoby na jej poprawne przeprowadzenie? Wszystko wyjaśniam w tekście!
Codzienne sprzątanie terrarium
Najbardziej standardową rutyną będzie codziennie sprzątanie odchodów oraz resztek w postaci niezjedzonego pokarmu roślinnego i owadów. Jeśli mamy podłoże sypkie wystarczy usunąć tylko zanieczyszczony obszar – nie musimy za każdym razem wymieniać całej ściółki. W przypadku podłoża stałego możemy zebrać odchody, a zabrudzoną powierzchnię przetrzeć mokrą gąbką lub ścierką. Resztki pokarmu należy za każdym razem usuwać, ponieważ rośliny będą gnić lub wysychać, natomiast owady karmowe mogą uciec i chować się w szczeliny terrarium.
Mała agama brodata wymaga częstszego sprzątania, ponieważ wypróżnia się nawet kilka razy dziennie. Z tego względu zalecam używanie papierowych ręczników, ponieważ łatwiej jest utrzymać czystość usuwając tylko zabrudzony pojedynczy listek. Dodatkowo będzie to najbardziej ekonomiczne rozwiązanie.
Nieczystości najlepiej usuwać od razu po zauważeniu. Dlaczego? Agamy nie należą do zbyt ostrożnych zwierząt i biegając po terrarium nie ominą odchodów tylko najpewniej w nie wejdą roznosząc brud po całym zbiorniku. Wówczas nie dość, że czeka nas sprzątanie całego terrarium, to jeszcze będzie trzeba kąpać jaszczurkę.
Dezynfekcja terrarium - kiedy ją wykonać?
Oprócz codziennego sprzątania, czasami koniecznością będzie wykonanie dezynfekcji terrarium. W jakich sytuacjach odkażanie będzie niezbędne?
- Kiedy jaszczurka jest zarażona pasożytami i ją leczymy – jeśli zwierzę ma pasożyty, to najpewniej rozniosły się one również po całym terrarium. W takiej sytuacji jedynie dokładne wyczyszczenie zbiornika wybije wszystkich niechcianych gości i zapobiegnie nawrotowi pasożytów u agamy lub gekona. Po odkażeniu niezwykle ważne jest też jak najszybsze usuwanie odchodów zwierzęcia z terrarium, ponieważ mogą w nich znajdować się jaja pasożytów. Brak szybkiej reakcji może sprawić, że nasze działania będą bezcelowe i potencjalnie prowadzące do ciągłych nawrotów.
- Kiedy kupiliśmy używane terrarium – nie mamy pewności, w jakich warunkach chowało się zwierzę poprzedniego właściciela, więc zapobiegawczo dobrze jest odkazić wnętrze terrarium. W ten sposób wyeliminujemy pasożyty i dodatkowo wypędzimy pochowane po szczelinach zbiornika owady.
- Kiedy mamy własne terrarium, w którym kiedyś mieszkała inna jaszczurka – z podobnych względów jak wyżej, warto odświeżyć wnętrze terrarium i przy okazji powybijać owady, które mogą być pochowane w szczelinach.
- Profilaktycznie przynajmniej raz na pół roku – nawet jeśli zwierzę nie ma chorób, dezynfekcja co pół roku pozwoli odświeżyć wnętrze i dodatkowo wyeliminuje przykre zapachy pochłaniane przez ścianki i elementy dekoracyjne.
Czym dezynfekować terrarium?
Nie ma jednego sposobu dezynfekcji terrarium, który będzie skuteczny – istnieje wiele preparatów chemicznych, przyrządów i technologii pozwalających wybić pasożyty. Niektóre z nich będą wymagały dłuższego wietrzenia lub dokładnego zmycia, inne z kolei będą sprawiać, że terrarium będzie od razu zdatne do użytku. Pamiętajmy, że istotne jest nie tylko odkażenie terrarium, ale również wszystkich akcesoriów, które się w nim znajdują.
Najpopularniejsze możliwości to:
- Myjka parowa – urządzenie wytwarza parę o wysokiej temperaturze sięgającej 115 stopni, która zabija zarówno bakterie, pasożyty jak również ich jaja. Zaczynając od górnych partii terrarium powinniśmy opryskiwać ścianki nie pomijając szpar i nierówności – tam również mogą kryć się drobnoustroje. Dno terrarium czyścimy na samym końcu. Ten sposób dezynfekcji opiera się wyłącznie na wodzie, więc po przeschnięciu zbiornika możemy od razu wpuszczać agamę. Dla pewności warto taką dezynfekcję przeprowadzić 2 razy.
- Woda z octem – taka mieszanina również będzie miała właściwości bakteriobójcze i przeciwpasożytnicze. Właściwa proporcja wody do octu to 2:1, a więc 2 szklanki wody będą przypadać na 1 szklankę octu. Po przygotowaniu preparatu przemywamy ścianki terrarium gąbką lub ściereczką – pamiętamy, by robić to dokładnie, szczególnie na nierównych powierzchniach. Alternatywnie możemy też przelać roztwór do spryskiwacza, którym będziemy zraszać wnętrze. Zaczynamy od góry, kończymy na dole. Po wyczyszczeniu terrarium odczekujemy 15-20 minut i po tym czasie zmywamy preparat już samą ciepłą wodą i pozostawiamy terrarium na kilka godzin, a najlepiej do następnego dnia, tak by zapach octu odparował.
- Virkon S – preparat zwalcza wirusy oraz bakterie, jednak nie zawsze poradzi sobie z pasożytami. Dokładna instrukcja przygotowania roztworu znajduje się na opakowaniu produktu. Sposób czyszczenia jest zbliżony do czyszczenia wodą z octem – możemy robić to ręcznie (pamiętając o założeniu rękawiczek) lub spryskać wnętrze spryskiwaczem. Po odczekaniu kilkunastu minut, preparat należy spłukać.
- Ozonator – ozon zwalcza zarówno bakterie, wirusy, grzyby jak i pasożyty. Najprostszy domowy i jednocześnie wydajny ozonator to koszt ok. 200 zł. Urządzenie jest w stanie nie tylko zdezynfekować terrarium, ale również całe mieszkanie. Jak poprawnie wykonać ozonowanie? Ozonator należy umieścić w terrarium i włączyć go na ok. 5-10 minut. Przed całym procesem należy pamiętać o dokładnym uszczelnieniu terrarium. Zatykamy lub zaklejamy taśmą otwory wentylacyjne, a wszelkie szpary między szybami lub wokół kabli uszczelniamy nieprzepuszczającą folią. W przeciwnym wypadku ozon będzie uchodził przez wolne szczeliny i roznosił się po mieszkaniu, prowadząc do niedokładnej dezynfekcji zbiornika. Po upłynięciu 10 minut urządzenie samoistnie wyłącza się i należy je pozostawić w zbiorniku na ok. 2-3 godziny. W tym czasie nie otwieramy terrarium, bo spowodujemy odpływ ozonu i konieczne będzie powtórzenie procesu. Po upływie 2-3 godzin możemy wyjąć ozonator i dokładnie wywietrzyć terrarium, a najlepiej cały pokój, w którym znajduje się zbiornik. Na czas ozonowania należy usunąć z pokoju wszystkie rośliny i zwierzęta (w tym karmówkę!), ponieważ ozon będzie na nie negatywnie oddziaływał i prowadził do obumierania lub uszkodzenia płuc i śluzówki. Najlepiej też zamknąć drzwi od pomieszczenia, gdzie będziemy ozonować terrarium. Po wykonaniu ozonowania wystarczy porządne przewietrzenie, trwające kilka godzin, aż ozon się ulotni i jego zapach będzie niewyczuwalny. Nie musimy dodatkowo przemywać terrarium.
- Piekarnik – jeśli posiadamy w terrarium organiczne elementy wyposażenia, takie jak np. korzenie, tuby, kryjówki lub inne elementy, która nie stopią się pod wpływem temperatury (kamienie, ceramiczne doniczki itd.), możemy umieścić je w piekarniku na 20 minut w temperaturze 100 stopni. Wysoka temperatura wyeliminuje wszystkie drobnoustroje bytujące na akcesoriach.
Jak czyścić terrarium? Krok po kroku
- Upewnij się, że posiadasz zastępczy zbiornik, w którym agama będzie mogła pomieszkać kilka dni na czas wietrzenia terrarium. Może to być np. plastikowe pudło z wywierconymi otworami wentylacyjnymi. Wymiary zastępczego terrarium są bez znaczenia, najważniejsze, by miała tam odpowiednią temperaturę i lampę UVB. Dla zwierzęcia może to stwarzać pewien dyskomfort, jednak to wszystko robimy dla jego dobra, więc jeden czy dwa dni poza ukochanym domkiem mu nie zaszkodzą.
- Usuń podłoże – jeśli jest sypkie to wystarczy je wybrać łopatką, jeśli jest stałe (np. mieszanka gliny z wodą) najlepiej będzie je skuć i położyć nowe po dezynfekcji.
- Wyjmij elementy dekoracyjne, takie jak kamienie, korzenie, miski, kryjówki itd. W związku z tym, że agama miała z nimi kontakt, będą one również wymagały odkażenia jednym z wyżej wskazanych sposobów.
- W zależności od sposobu dezynfekcji, który wybierzesz, czas potrzebny na powrót agamy do terrarium będzie różny. Po myciu myjką parową możemy od razu wprowadzić gada, ozonowanie będzie wymagać kilku godzin wietrzenia. Jeśli dezynfekcja odbywa się przy użyciu wody z octem lub Virkonem S, dobrze dać przynajmniej 1 dzień na przewietrzenie lub poczekać do czasu, aż zapach preparatów będzie niewyczuwalny.
- Pamiętaj, by w przypadku preparatów chemicznych nałożyć rękawiczki na ręce, ponieważ w bezpośrednim kontakcie ze skórą mogą być szkodliwe lub pozostawiać nieprzyjemny zapach.
- Po dezynfekcji należy dokładnie spłukać preparaty, które wcześniej nakładaliśmy. Najlepiej zrobić to ciepłą wodą.
- Po zmyciu wodą, terrarium powinno wywietrzyć się i wyschnąć, tak by zapachy nie doprowadziły do zatrucia.
- Dno wykładamy podłożem, umieszczamy z powrotem zdezynfekowane elementy wyposażenia. Dezynfekcja zakończona!