Felsuma madagaskarska - poradnik
Felsuma madagaskarska grandis (phelsuma madagascariensis grandis) znana również pod nazwą dniówka madagaskarska to dzienna jaszczurka o niezwykle pięknym zielonym lub zielono-czerwonym ubarwieniu. Dniówka jest odpowiednia dla osób nastawionych bardziej na jej podziwianie niż dotykanie. W tym miejscu znajdziesz wszystkie informacje dotyczące opieki nad felsumą – dowiesz się jakie terrarium będzie dla niej odpowiednie, jakie oświetlenie należy jej zapewnić, czym się żywi oraz jaki jest jej tryb życia.
Felsuma madagaskarska grandis - opis jaszczurki
Felsuma madagaskarska grandis jest charakterystyczna dzięki swojemu zielonemu grzebietowi pokrytemu drobnymi łuskami, który może mieć różne odcienie – od jasnozielonego do ciemnego. W zależności od pory dnia, nastroju lub stopnia naświetlenia odcień zieleni może być różny, niekiedy przejść nawet w czerń. Dodatkowo w zależności od odmiany, felsuma madagaskarska może mieć czerwone plamki lub paski na plecach. Podbrzusze felsumy madagaskarskiej jest koloru białego lub kremowego. Nadrzewna jaszczurka posiada na palcach lamele, dzięki którym jest w stanie poruszać się po pionowych gładkich powierzchniach, przysysając się do nich.
Naturalnym środowiskiem życia felsumy madagaskarskiej jest jak sama nazwa wskazuje Madagaskar, a konkretnie północne i północno-zachodnie lasy tropikalne wyspy, gdzie panuje ciepły i wilgotny klimat. Felsumy madagaskarskie są jaszczurkami terytorialnymi, które nie wpuszczają innych osobników tej samej płci na swój teren. Łączą się jedynie w pary, które współegzystują na danym obszarze. Felsumy prowadzą nadrzewny tryb życia.
Dorosła felsuma madagaskarska może osiągnąć rozmiar przekraczający 30 cm, a połowa tego rozmiaru to ogon, który w sytuacji stresującej jaszczurka może odrzucić. Ogon odrasta, jednak nie jest on już tak duży jak pierwotny ogon, a po innym układzie łusek będziemy mogli rozpoznać, w którym miejscu został odrzucony. Regeneracja utraconej części ciała zajmuje dniówce madagaskarskiej kilka miesięcy.
Terrarium dla felsumy madagaskarskiej grandis
Terrarium dla felsumy madagaskarskiej powinno mieć orientację pionową. W naturze jaszczurka spędza czas na nieustannych wspinaczkach. Z uwagi na częste spryskiwanie, całe terrarium powinno być zabezpieczone przed działaniem wilgoci. O ile w przypadku szklanego zbiornika, woda nie będzie stanowić problemu, to jeśli wybierzemy terrarium z płyty meblowej, należy pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu drewna i łączeń. W przeciwnym wypadku, woda będzie powodować pęcznienie płyty. Do zabezpieczenia możemy wykorzystać, np. folię w płynie, silikon lub wykleić dno szybami, ponieważ to ono będzie najbardziej narażone na kumulowanie wilgoci.
Minimalna wielkość terrarium dla jednej felsumy madagaskarskiej to 45x45x60 cm, a optymalne wymiary to 50x50x80 cm. Jeśli mamy mniejszą jaszczurkę, początkowo możemy trzymać ją w mniejszym terrarium, pamiętajmy jednak, żeby wraz ze wzrostem gada, zwiększać również wielkość terrarium aż do docelowego. Dorosła jaszczurka osiąga spore rozmiary, więc powinna mieć możliwość swobodnego przemieszczania się po terrarium.
Felsumy madagaskarskie mogą być również trzymane w parze (samiec i samica) – w takim przypadku terrarium powinno być większe i mieć rozmiar 60x45x100 cm. Obie jaszczurki powinny tez być podobnej wielkości. Przy łączeniu w pary należy zwrócić baczną uwagę na zachowanie jaszczurek względem siebie. W niektórych przypadkach samiec może zbytnio zamęczać samicę, powodując u niej stres oraz obrażenia – wówczas jaszczurki należy rozdzielić.
W terrarium powinna być wykonana wentylacja grawitacyjna, która będzie umożliwiać stałą wymianę powietrza. Jedna kratka powinna znajdować się w dolnej części terrarium, np. na przedniej ściance, natomiast druga powinna być zamontowana na górze, np. na suficie zbiornika. Wówczas chłodne powietrze będzie wpadać dołem, a ciepłe wylatywać górą. Na górnej siatce poza zbiornikiem umieścimy także oświetlenie UVB oraz lampę grzewczą, tak by zwierzę nie miało z nimi kontaktu bezpośredniego.
Ogrzewanie i oświetlenie w terrarium felsumy
Dla zapewnienia właściwych warunków w terrarium, które będą odtwarzać naturalny mikroklimat, felsumy madagaskarskie powinny mieć zamontowane w zbiorniku lampę grzewczą oraz UVB.
Lampa grzewcza powinna być zamontowana tak, by jaszczurka nie miała z nią kontaktu. Możemy ją umieścić zarówno poza terrarium, np. na siatce na suficie terrarium jak również w środku, ale wówczas należy pamiętać, by obudować lampę, np. kloszem z siatki. Felsuma madagaskarska nie może mieć do niej dojścia, ponieważ kontakt z lampą grzewczą może doprowadzić do poparzeń gekona.
Temperatura na wyspie grzewczej tuż pod lampą powinna wynosić ok 28-30 stopni. W terrarium powinien panować odpowiedni gradient temperatur, dzielący zbiornik na strefę ciepłą i chłodną. W najzimniejszych obszarach nie powinna ona być niższa niż 25 stopni. Wieczorem i w nocy po wyłączeniu lamp, temperatura może spaść do temperatury pokojowej, która wynosi 18-20 stopni.
Tuż obok lampy grzewczej montujemy również oświetlenie UVB, które pobudzi wytwarzanie witaminy D3 w skórze jaszczurki. Najlepiej wybrać świetlówkę o mocy 6%. Należy przy tym pamiętać, że z czasem oświetlenie UVB ulega zużywaniu (nawet jeśli lampa świeci) i konieczne jest wymienianie lampy raz na pół roku lub rok w zależności od rodzaju.
Obie lampy powinny świecić codziennie przez 12-14 godzin, a na noc należy je zupełnie wyłączyć. Dla zachowania automatyzacji, możemy zakupić programator czasowy, który skonfigurujemy tak, by sam zapalał i gasił światła.
Wyposażenie terrarium felsumy madagaskarskiej
Po wybraniu terrarium dla felsumy madagaskarskiej, możemy przystąpić do urządzania zbiornika i przygotowania wystroju. Jeżeli mamy szklany zbiornik, najlepiej zacząć od zabudowania ścianek, tak by jaszczurka czuła się komfortowo – dobrze by zabudowane były przynajmniej 2 z 4 ścianek.
Do zakrycia ścianek możemy użyć korka ekspandowanego lub wykonać ściankę strukturalną, np. z pianki i styropianu, które następnie pokrywamy zaprawą klejową i malujemy fugą, farbą lub pigmentem. Przy doborze materiałów warto zwrócić uwagę na to, by były to materiały nieszkodliwe i ekologiczne, ponieważ niewłaściwe materiały mogą prowadzić do zatrucia felsumy i jej zgonu. Po wykonaniu ścianki najlepiej przewietrzyć zbiornik i poczekać kilka dni aż wszystko wyschnie, a zapach materiałów będzie niewyczuwalny. Podczas wykonywania ścianki warto wykonać również półki, spośród których jedną możemy zaaranżować na wyspę ciepła (czyli miejsce nad którym będą umocowane lampy).
W zbiorniku należy umieścić roślinność, może być zarówno sztuczna jak i prawdziwa (np. hoja, epipremnum, skrzydłokwiat, monstera, maranta, bromelia) – będzie ona stanowić naturalne kryjówki dla gekona. Oprócz tego warto umieścić tuby bambusowe lub korkowe ustawione pionowo lub ukośnie, po których jaszczurka będzie mogła spacerować. Należy przy tym pamiętać, by miały one na tyle dużą średnicę, by felsuma madagaskarska mogła się obrócić, jeśli zdecyduje się wejść do środka którejś z nich (np. po to by złożyć jaja). W przeciwnym wypadku zwierzę może zaklinować się lub w stresie zahaczyć ogonem i go odrzucić. Jeśli mamy węższe tuby, należy zatkać otwory z każdej strony, by zapobiec wchodzeniu do środka. Oprócz tego możemy umieścić wewnątrz kryjówki, pamiętając o tym, by ich wielkość była odpowiednia do rozmiaru gekona.
Podłoże w terrarium felsumy powinno składać się z torfu zmieszanego z włóknem kokosowym lub dla młodszego osobnika papierowych ręczników.. Kilkucentymetrowa warstwa będzie chłonąć nadmiar wody i utrzymywać wilgotność w zbiorniku.
Warunki w terrarium felsumy madagaskarskiej
Felsuma madagaskarska wymaga wysokiej wilgotności, dochodzącej do 70%, więc należy pamiętać o codziennym spryskiwaniu terrarium. Najlepiej robić to rano i wieczorem. Do spryskiwania może posłużyć zraszacz – kropelki wody, które będą osiadać na wystroju i ściankach będą dla jaszczurki również wodą pitną, którą będzie zlizywać.
Jeśli obawiamy się, że nie będziemy pamiętać o codziennym zraszaniu, możemy zamontować, np. wodospad, automatyczny system zraszania lub fogger. Dodatkowo możemy wstawić płytką miskę z wodą lub basen, który będzie pomagał utrzymywać wilgotność. W tym przypadku ważna jest dobra wentylacja, ponieważ bez niej wewnątrz będzie tworzyć się zaduch, który doprowadzi do powstawania pleśni.
Umieszczenie higrometru i termometru w terrarium pozwoli nam monitorować warunki na bieżąco.
Karmienie i suplementacja felsumy madagaskarskiej
Felsuma madagaskarska jest jaszczurką wszystkożerną – oznacza to, że może spożywać zarówno pokarm zwierzęcy jak również roślinny. Dieta felsumy będzie składać się z:
- owadów karmowych, takich jak karaczany (szare, argentyńskie, tureckie), świerszcze, szarańcza (pustynna i wędrowna) i mącznik młynarek,
- gotowych mieszanek przeznaczonych dla jaszczurek tropikalnych, – zawierają one wszystkie niezbędne składniki w diecie jaszczurki i są odpowiednie do codziennego karmienia,np. Repashy, Pangea.
- owoców – powinny to być owoce zawierające korzystny stosunek wapnia do fosforu, jak np. figa, papaja oraz sporadycznie mango, gruszka, morela, truskawka, jabłko, malina, arbuz, kiwi.
Tryb życia felsumy madagaskarskiej
Okres aktywności phelsuma madagascariensis grandis przypada na dzień – to wówczas gekon będzie spacerował po terrarium, jadł oraz wygrzewał się. Decydując się na kupno gada, musimy mieć świadomość, że felsuma będzie raczej do podziwiania zza szyby terrarium niż do wyciągania i dotykania. Jaszczurka jest niezwykle szybka, dynamiczna i najczęściej unika kontaktu z człowiekiem. Możemy próbować ją oswajać, podając pokarm na palcu, np. przetarte owoce lub miód. Należy przy tym pamiętać, by stopniowo przybliżać rękę do felsumy i nie wykonywać dynamicznych ruchów, ponieważ spłoszą one zwierzę. Z czasem jaszczurka może zacząć wchodzić na rękę, bo zacznie ją kojarzyć z pożywieniem, jednak mimo wszystko nie będzie to taki sam kontakt jak np. z agamą czy eublefarem. Zwierzę ma bardzo wrażliwą skórę, która jest podatna na uszkodzenia i otarcia, więc każdy niekontrolowany kontakt może skończyć się dla niej poważnymi uszkodzeniami.
Felsuma madagaskarska - dokumenty CITES
Phelsuma madagascariensis grandis znajduje się na liście gatunków, których dotyczą przepisy konwencji waszyngtońskiej (CITES). Lista obejmuje m.in. egzotyczne zwierzęta, które są zagrożone wyginięciem w naturalnym środowisku.. W związku z tym przy zakupie jaszczurki, sprzedawca lub hodowca powinien przekazać stosowne dokumenty o pochodzeniu jaszczurki (odłów lub urodzenie w niewoli). Od momentu zakupu mamy 14 dni, by zgłosić zwierzę w starostwie właściwym dla naszego miejsca zamieszkania.